Fizički proizvod (fizički obim proizodnje)

Rezultati predstavljaju uslov podmirivanja materijalnih potreba. Pojavni oblici rezultata su:

• fizički proizvod,
• ukupni prihod i
• dobitak ili profit.

Fizički proizvod

Fizički proizvod predstavlja upotrebnu vrednost namenjenu tržištu (potrošačima). Upotrebna vrednost je svojstvo proizvoda da može da zadovolji neku ljudsku potrebu. Potreba je osećaj nedostatka koji se može ukloniti korišćenjem dobara. Sa razvojem društva dolazi do povećanja upotrebnih vrednosti koje sadrži jedan proizvod.

Proizvod može biti: jednostavan i složen. Jednostavan proizvod je proizvod koji je sastavljen od jednog ili više materijala, koji čine nedeljivu celinu. Složen proizvod je sastavljen od više sastavnih delova koji se mogu izdvojiti iz novog proizvoda.

Fizički obim proizvodnje (Q)

Fizički obim proizvodnje je skup svih upotrebnih vrednosti (proizvoda ili usluga) koje jedno preduzeće proizvede u određenom vremenskom periodu. Fizički obim proizvodnje, kao što sam naziv kaže, meri se u fizičkim jedinicama mere (komadi, litri, kilogrami). Međutim, izražavanje fizičkog proizvoda u fizičkim jedinicima mere moguće je kada se radi o proizvodnji samo jednog proizvoda ili kada je u pitanju homogena proizvodnja. Pošto većina preduzeća proizvode više različitih proizvoda, odnosno bave se heterogenom proizvodnjom, onda se za izražavanje fizičkog obima proizvodnje koriste sledeća tri načina:

• radni časovi (norma čas)
• ekvivalenti i
• tržišne cene.

Za izražavanje heterogene proizvodnje pomoću radnih časova potrebno je da znamo ostvareni obim proizvodnje u određenom periodu i norma čas po jednom proizvodu. Postupak podrazumeva množenje ostvarenog obima proizvodnje i norma časova.

Izražavanje pomoću ekvivalenata je slično izražavanju pomoću norma časova, samo što se različiti proizvodi svode na zajednički proizvod pomoću koeficijenata. Postupak podrazumeva da se odredi uslovni proizvod i svi ostali proizvodi svedu na uslovni proizvod.

Tržišne cene podrazumevaju korišćenje stalnih i tekućih cena. Stalne cene su cene koje se ne menjaju, odnosno koriste se cene iz baznog perioda. Tekuće cene su promenljive i utiču na izraženi rezultat, bez obzira na promenu rezultata. Zbog toga znaju da daju iskrivljenu sliku o promeni obima proizvodnje. To je razlog zbog koje je bolje koristiti stalne cene.